DIETA KETOGENICZNA W TERAPII PADACZKI

W Polsce na padaczkę̨ choruje około 300 000 pacjentów. W skali roku diagnozuje się̨ około 27 000 nowych przypadków. Choroba objawia się̨ już w wieku dziecięcym. Najbardziej popularną formą leczenia jest farmakoterapia. W większości przypadków niweluje ona objawy choroby, jednak coraz częściej diagnozuje się̨ padaczkę̨ lekooporną. Szacuje się̨, że u około 30% chorych, leki nie przynoszą̨ oczekiwanych rezultatów. Dieta ketogeniczna jest alternatywą dla farmakoterapii, zyskującą̨ coraz większą̨ popularność́. Została uznana na całym świecie za sposób leczenia chorych na padaczkę̨ lekooporną.

CO MOŻE BYĆ PRZYCZYNĄ PADACZKI?

Według badań źródłowych padaczka może wynikać́ z zakłóceń́ czynności mitochondriów. Mitochondria jako nasze centra energetyczne, pełnią jedną z najważniejszych ról w naszym organizmie i od nich zależy stan naszego zdrowia. Jedną z ich funkcji jest wytwarzanie energii niezbędnej do życia, której potrzebuje każda żywa komórka. Kiedy poziom energii w komórkach jest zbyt niski, to dochodzi do zaburzenia prawidłowego potencjału błony komórkowej. Obserwuje się̨, że wyładowaniom potencjału membrany towarzyszy zazwyczaj niedobór energii w przestrzeni międzykomórkowej. W praktyce wygląda to tak, że kiedy u chorego dojdzie do zwiększonego zapotrzebowania energetycznego albo komórki nie będą̨ w stanie wytworzyć́ energii, wówczas można spodziewać́ się̨ ataku padaczki.

DLACZEGO DIETA KETOGENICZNA JEST SKUTECZNA W LECZENIU PADACZKI?

Można się̨ pokusić́ o stwierdzenie, że atakom choroby sprzyja dieta wysoko węglowodanowa. Należy zrozumieć́, jakim przemianom metabolicznym poddawane są̨ w naszym organizmie tłuszcze, węglowodany i białka, i dlaczego to właśnie tłuszcze są̨ skuteczne w profilaktyce ataków choroby. Badania wskazują̨ na problem z niewydolnością̨ kompleksu dehydrogenazy pirogronianowej u osób chorujących na padaczkę̨. W związku z niewydolnością̨ tego kompleksu komórka nie jest w stanie uzyskać́ energii z węglowodanów. Spożyte węglowodany nie mogą̨ zostać́ zmetabolizowane. Skutkuje to wcześniej wspomnianym mechanizmem, komórka nie wytwarza energii i dochodzi do ataku na tle padaczkowym. Metabolizm tłuszczów i białek nie wymaga obecności kompleksu dehydrogenazy pirogronianowej, dlatego komórka prawidłowo wytwarza energię, co zapobiega atakom.

Napady padaczkowe same w sobie zwiększają̨ już̇ zapotrzebowanie energetyczne neuronów, których metabolizm komórkowy jest upośledzony w chorobie. Dochodzi do błędnego koła, które skutkuje pogorszeniem niewydolności energetycznej i śmiercią̨ neuronów. Diecie ketogenicznej towarzyszy zwiększone stężenie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, którym przypisuje się̨ działanie przeciwdrgawkowe. W konsekwencji prowadzą do zwiększenia produkcji energii i zmniejszenia stresu oksydacyjnego. Dodatkowo wykazują̨ zmiany w produkcji neurotransmiterów. Zwiększa się̨ synteza głównego przekaźnika hamującego ośrodkowy układ nerwowy z jednoczesnym zmniejszeniem stężenia glutaminianu. Dieta ketogeniczna zwiększa również̇ stężenie noradrenaliny w mózgu, której przypisuje się̨ prawdopodobne działanie przeciwdrgawkowe.

Dieta ketogeniczna jest dietą niskowęglowodanową, normobiałkową i wysokotłuszczową. Powinna być́ indywidualnie dobrana dla pacjenta i prowadzona pod nadzorem specjalisty w szczególności, jeżeli wprowadzana jest u dziecka. Organizm dziecka, ale również osoby dorosłej może zareagować różnie. Źle zrozumiana dieta może pogorszyć́, zamiast poprawić́ stan zdrowia, dlatego chory powinien traktować́ dietę̨ jako sposób leczenia.

Aleksandra Skowyra

Dietetyk Kliniczny