Sejmikowe a b c – o zadaniach
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku stanowi o ustroju terytorialnym RP (Art.15). Zapewnia decentralizację władzy publicznej. Oznacza podział terytorialny naszego państwa, który uwzględnia więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe (Art.16).
Po raz czwarty od zakończenia II wojny światowej nowy podział terytorialny wdrożono 1 stycznia 1999 roku. Z tą datą w miejsce 49 województw powstało 16 województw (regionów), w tym województwo wielkopolskie.
Województwo jest elementem struktury administracyjnej państwa, a ludzie zamieszkujący jego obszar stanowią wspólnotę samorządową.
Reforma przyniosła czytelny rozdział funkcji i zadań władzy publicznej między trzy główne segmenty ustroju administracyjnego: pierwszy – samorząd lokalny ( w gminach miejskich, miejsko-wiejskich i wiejskich oraz w powiatach), drugi – samorząd regionalny (w województwach), trzeci – rząd i administracja rządowa (centralna i terenowa).
W województwie działają równolegle administracja rządowa i samorząd wojewódzki ( zasada dualizmu). Administracja rządowa – to wojewoda nią zarządzający ( siedzibą jest Urząd Wojewódzki). Samorząd wojewódzki – to sejmik wojewódzki (władza uchwałodawcza), którego organem wykonawczym jest zarząd województwa z marszałkiem jako przewodniczącym na czele ( siedzibą jest Urząd Marszałkowski).
Ja reprezentuję samorząd wojewódzki, jestem radną województwa wielkopolskiego.
Samorząd wojewódzki odpowiada za politykę rozwoju regionalnego. Wojewoda zaś wykonuje zadania o ogólnopaństwowym charakterze i sprawuje nadzór nad działaniem samorządu wojewódzkiego w zgodności z prawem.
Tak więc samorząd wojewódzki podejmuje uchwały i inne czynności prawne, a wojewoda sprawdza, czy nie naruszają one podstawowych norm zapisanych w ustawach.
Piszę o tym, oczywiście w dużym uproszczeniu, ponieważ-choć minęło 17 lat-wiele osób nie pojmuje zawiłości wdrożonej reformy i często myli rolę i zadania wojewody z rolą i zadaniami samorządu wojewódzkiego i marszałka województwa.
Jak wspomniałam, samorząd wojewódzki odpowiada za politykę rozwoju, ale także za tworzenie konkurencyjnych warunków rozwoju, rozwiązywanie problemów regionu i współdziałanie w tym zakresie z rządem i samorządami lokalnymi (gminami i powiatami).
Działania te są możliwe dzięki zarządzaniu środkami finansowymi dużej skali. Środki pochodzą z różnych źródeł, ale większość stanowią środki z budżetu państwa i z Unii Europejskiej, które samorząd wojewódzki otrzymuje na zasadzie kontraktu zawartego z rządem. Środki z budżetu państwa stanowią udziały we wpływach z podatków dochodowych: PIT (od osób fizycznych) i CIT (od osób prawnych), subwencja (część oświatowa i regionalna) oraz dotacje celowe. Od 2007 roku samorząd wojewódzki rozdziela na rozwój duże środki pochodzące z Unii Europejskiej.
Wielkopolska nie otrzymuje z budżetu państwa subwencji wyrównawczej, ponieważ dochód na 1 mieszkańca jest wyższy od średniej krajowej.
Samorządowi wojewódzkiemu podlegają 73 jednostki, w tym m.in.: zarząd dróg wojewódzkich, zarząd melioracji i urządzeń rolnych oraz geodezji, kartografii i administrowania mieniem, wojewódzki urząd pracy, wojewódzkie biuro planowania przestrzennego, ośrodki ruchu drogowego, 23 placówki służby zdrowia (w tym wielkopolskie centrum onkologii, szpitale wojewódzkie w Poznaniu, Kaliszu, Koninie i Lesznie bez Piły), 9 muzeów (w tym Muzeum Okręgowe w Pile), teatry (w tym tańca), filharmonia, orkiestra, 8 centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego, 5 ośrodków doskonalenia nauczycieli, 2 biblioteki pedagogiczne (bez Piły), ośrodki: doradztwa rolniczego, integracji europejskiej, polityki społecznej itd.
Ponadto samorząd województwa wielkopolskiego jest właścicielem 4 jednostek prawnych, w których posiada po 100 % udziałów w kapitale zakładowym, np. w jednostce koleje wielkopolskie. Jest także udziałowcem w 11 jednostkach, udziały w kapitale zakładowym każdej z tych jednostek są mniejsze niż 100 %, np. w agencji zarządzania energią, w porcie lotniczym Ławica czy w przewozach regionalnych.
Jak widać samorząd wojewódzki działa we wszystkich dziedzinach życia społecznego i ma bardzo odpowiedzialne zadania do wykonania. Od jego kreatywności, efektywności i poczucia obowiązku zależy poziom rozwoju naszego województwa, a tym samym poziom życia wszystkich jego mieszkańców.
dr Mirosława Rutkowska-Krupka
PS. Z okazji zbliżających się Świat Wielkanocnych proszę przyjąć najserdeczniejsze życzenia, aby radość tych Świat łączyła się z nadzieją i pogodnym nastrojem wiosennym.
