Sejmikowe abc…- o jakości powietrza

W ostatnim czasie media biją na alarm-Polska smogiem stoi. Duże przekroczenia norm stężeń pyłów i gazów, trujące dla roślin, zwierząt i ludzi, zwiększają naszą czujność. Nie chcemy być oszukiwani, chcemy wiedzieć jak wielkie są przekroczenia norm dobowych. Chcemy wiedzieć kiedy trzeba pozostać w domu. Chcemy znać działania, jakie są podejmowane w celu ochrony naszego zdrowia.

Zapewne wiecie drodzy czytelnicy, że- dopuszczalna przez Unię Europejską – dobowa norma pyłów PM10 to 50 ug/m3. A w Polsce przez wiele dni stycznia i lutego norma ta była przekraczana, w niektórych miejscach nawet 17 i 18-to krotnie. Co gorsze Prawo ochrony środowiska stanowi, że społeczeństwo należy informować dopiero wówczas, gdy zanieczyszczenie pyłem PM10 osiągnie poziom 200 ug/m3. O stanie alarmowym mówi się, gdy poziom zanieczyszczeń osiągnie 300 ug/m3. Jeżeli do PM10 dodamy zanieczyszczenia pyłem PM2,5 (dla którego nie wyznaczono norm dobowych tylko roczne 25 ug/m3), ozon oraz rakotwórczy benzo/a/piren – katastrofa gotowa.

Źródłem zanieczyszczeń są kiepskiej jakości paliwa (np. muł węglowy), urządzenia grzewcze złej jakości, spaliny samochodowe, sektor energetyczno-przemysłowy, opady atmosferyczne (tzw. kwaśne deszcze, czyli opady o wartości pH poniżej 5,6), spalane odpady (np. plastiki, stare farby i lakiery), dym papierosowy itd. Niebagatelny wpływ na stan zanieczyszczeń ma ukształtowanie terenu, warunki meteorologiczne, wielkość skupisk ludzkich, uprzemysłowienie terenu, lokalizacja centrów logistycznych itd.

Według Raportu o stanie środowiska w Wielkopolsce w 2015 roku Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu, około 70 % emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych pochodzi z przemysłu paliwowo-energetycznego. Najwięcej zanieczyszczeń emitują zakłady zlokalizowane na wschodzie województwa. Na zachodzie i w centrum do najbardziej zanieczyszczających powietrze należą cukrownie. W dużych miastach znaczący udział w emisji zanieczyszczeń mają zakłady przemysłowe i przedsiębiorstwa produkujące energię cieplną, w tym elektrownie Pątnów I i Pątnów II, Adamów, Konin i Elektrociepłownia II Karolin w Poznaniu.

W Północnej Wielkopolsce w latach 2013-2015 wyniki pomiarów pyłu PM10 oraz benzo/a/pirenu na stanowiskach w Pile ul. Kusocińskiego i w Wągrowcu ul. Lipowa pokazują przekroczenia wartości dopuszczalnych i docelowych. Choć sytuacja z roku na rok się poprawia, standardy jakości powietrza nadal nie są dotrzymywane. Przekroczenia norm występują głównie w sezonie grzewczym (emisja z sektora komunalno-bytowego i komunikacji miejskiej). Złemu stanowi rzeczy pomaga bezwietrzna pogoda, mgła, niska temperatura, lokalizacja w dolinach, brak możliwości przewietrzania miast wskutek zwartej zabudowy ( Piła jest tu chlubnym wyjątkiem). Skutkiem tego nasze zdrowie jest zagrożone. Coraz częściej chorujemy. Odmawiają nam posłuszeństwa płuca, oskrzela, gardło, mamy bóle głowy i musimy stawiać czoła chorobom nowotworowym.

Skoro wiemy że jest źle, to niezbędne są systemowe rozwiązania. W roku 2015 został przyjęty Krajowy Program Ochrony Powietrza. Stanowi on, że powinna nastąpić poprawa jakości powietrza do stanu nie zagrażającego zdrowiu ludzi zgodnie z wymogami unijnego i polskiego prawa W pierwszej kolejności na obszarach dużych skupisk ludności i dużych stężeń zanieczyszczeń. Problem w tym, że minął ponad rok, a zdecydowanej poprawy nie widać. Program pilnie wymaga nowelizacji i dostosowania do norm unijnych lub zbliżonych do nich. Niezbędna wydaje się pilna potrzeba wymiany kiepskiej jakości kotłów grzewczych i niedopuszczanie do sprzedaży węgla najgorszej jakości. Rząd nie ma wyboru – musi podjąć zdecydowane działania na rzecz rozwoju ekologicznych rozwiązań, w tym finansowych, wspierających takie rozwiązania. Póki nie będzie systemowych rozwiązań, ludzie będą uciekać w bylejakość, bo gaz drogi, energia elektryczna też nie tanieje tylko drożeje, brak możliwości podłączania domków do cieplików miejskich, a jeżeli są to zbyt kosztowne, komunikacja miejska nie zawsze zabezpiecza potrzeby społeczne albo jej brak itd.,

Potrzebna jest determinacja wszystkich; przede wszystkich rządu z wojewodami na czele, samorządów, firm, planistów przestrzennych, gazowników i energetyków, handlowców, resortu zdrowia i nasza, zwykłych obywateli.

Zróbmy w naszym kraju choć raz razem coś sensownego, niezbędnego, tworzącego warunki do życia nam i następnym pokoleniom.

PS. Gratulacje dla Zespołu Tanecznego „SENIORITY” w Pile z okazji Jubileuszu 5-lecia. Zespół tworzą Seniorki (także70-letnie), które kochają życie. Są pełne pasji i wytrwałości, inspirują i integrują, są żywym dowodem tego, że aktywność nie ma ograniczeń wiekowych. Pod instruktażem i choreografią Pani Joanny Kulak są piękną wizytówką Północnej Wielkopolski i miasta Piły.

Słowa uznania za kreowanie pozytywnego wizerunku Seniora, upowszechnianie kultury, działalność charytatywną i społeczną. A sukcesy, satysfakcja, nagrody i wyróżnienia niech Was nie omijają.

Mirosława Rutkowska-Krupka