Wścieklizna, groźna chorroba zwierząt i ludzi

Jak to właściwie jest z tą wścieklizną? Które zwierzęta mogą być zaszczepione na wściekliznę, a które muszą? I jak często szczepić poszczególne gatunki zwierząt? A jeśli pies mieszka na stałe za granicą, na terenie kraju, w którym szczepienia nie są obowiązkowe, to czy trzeba go zaszczepić kiedy wyjeżdżamy z nim za granicę?

Te oraz wiele innych, podobnych pytań bardzo często słyszymy w gabinecie weterynaryjnym. Niestety nie istnieje jedno konkretne źródło wiedzy na temat szczepień przeciw wściekliźnie. Właściciele niejednokrotnie są zmuszani do szukania informacji na własną rękę, np. w internecie, gdzie na każdej stronie jest napisane co innego. W rezultacie dostają złe informacje, co niekiedy okazuje się tragiczne w skutkach. Niejednokrotnie spotkaliśmy się z sytuacją gdzie zwierzęta musiały odbyć przymusową kwarantannę na granicy, a nawet były usypiane z powodu nieprawidłowości związanych ze szczepieniem na wściekliznę.

Wścieklizna to zakaźna choroba wirusowa ssaków, ptaków i ludzi przebiegająca prawie zawsze śmiertelnie. Chociaż na wściekliznę mogą zachorować wszystkie ssaki, najważniejszym jej rezerwuarem w Polsce są lisy, jenoty, kuny, nietoperze. Aktualnie choroba występuje na całym świecie z wyjątkiem niektórych krajów takich jak Wielkiej Brytania, Australia czy Japonia.

Wirus wścieklizny wydalany jest ze śliną zakażonych zwierząt już nawet na 5 dni przed pojawieniem się objawów u chorego zwierzęcia. Do zarażenia dochodzi najczęściej wskutek pogryzienia, lub kontaktu ran ze śliną. Wirus namnaża się z początku w miejscu zakażenia, po czym po kilku dniach, tygodniach lub miesiącach (okres inkubacji wynosi od 2-24 tygodni) przechodzi do układu nerwowego i gruczołów ślinowych. Wydalanie wirusa rozpoczyna się z reguły od 1-5 dni przed wystąpieniem objawów i trwa aż do śmierci, która występuje po kilku dniach lub tygodniach od pojawienia się objawów. Objawy bywają zróżnicowane i charakteryzują się nasilonymi zmianami w zachowaniu, zaburzeniami neurologicznymi oraz ślinieniem. Psy mogą sprawiać wrażenie lękliwych lub nadmiernie pobudzonych. Możliwa jest większa wrażliwość na hałas i światło. Zwierzęta dzikie przestają bać się ludzi, stają się ciekawskie i ufne. W kolejnym stadium pojawia się silne pobudzenie, agresja, dezorientacja, chęć gryzienia oraz porażenie mięśni przełyku powodujące nadmierne ślinienie. Końcowe stadium obejmuje śpiączkę oraz śmierć. Leczenie psów chorych na wściekliznę jest urzędowo zabronione.

W Polsce obowiązkowemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie podlegają jedynie psy po ukończeniu 3-ciego miesiąca życia. Po skończeniu 12 tygodnia, właściciel psa ma miesiąc na zaszczepienie zwierzęcia. Kolejne coroczne szczepienie przypominające musi zostać wykonane nie później niż 12 miesięcy po ostatnim szczepieniu. Za brak aktualnego szczepienia na wściekliznę grozi mandat w wysokości do 500 zł.

Opisany powyżej schemat szczepień obowiązuje na terytorium Państwa Polskiego. Oznacza to, że każdy pies, bez względu na to czy podróżuje z kraju UE czy spoza UE, oraz bez względu na to czy jest w Polsce tylko przejazdem czy na dłuższą chwilę, podlega corocznemu szczepieniu na wściekliznę.

W przypadku wyjazdów za granicę dodatkowo obowiązuje 21-dniowa kwarantanna, którą pies musi odbyć gdy szczepienie przypominające zostało wykonane po 12 miesiącach od ostatniego szczepienia. Podczas kwarantanny pies nie może opuścić terytorium Polski. W przypadku szczeniąt zaszczepionych między 12-16 tygodniem życia państwa członkowskie UE mogą udzielać zezwoleń na wjazd.

Oprócz psów, gatunkami zwierząt które muszą być obowiązkowo zaszczepione przeciwko wściekliźnie przed przekroczeniem granic w obrębie UE są koty i fretki. Częstość szczepienia tych zwierząt zależy od zaleceń producenta szczepionki. Jeśli kot lub fretka nie jadą za granicę, na terenie Polski nie muszą być szczepione na wściekliznę, tak samo jak zwierzęta gospodarskie, chociaż w przypadku kotów i fretek jest to zalecane ze względu na ryzyko zarażenia.

Lek. wet. Katarzyna Jaworska

Zapraszam wszystkich Czytelników do lektury poprzednich zagadnień, na naszą stronę www.weterynarz.pila.pl.

Maciej Skowyra
Lekarz weterynarii
Specjalista chorób psów i kotów
Właściciel
Przychodni Weterynaryjnej „AS”
Piła, ul. Mieszka I 17
Tel. 067 215 34 04
www.weterynarz.pila.pl

Drodzy Państwo! Jeżeli macie jakiekolwiek problemy natury zdrowotnej bądź żywieniowej z Waszym pupilem, piszcie na adres redakcji: „Tętno Regionu”, ul. 11 Listopada 40, pok. 101, 64-920 Piła.

Nasz konsultant – lekarz weterynarii Maciej Skowyra i zespół jego lekarzy odpowiedzą na Wasze pytania i rozwieją każdą wątpliwość.