Wyniki kontroli zwolnień lekarskich za I półrocze 2016 r.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych podsumował pierwsze półrocze kontroli zwolnień. Kwota cofniętych lub zmniejszonych świadczeń po kontroli zwolnień lekarskich w pierwszym półroczu 2016 r. wyniosła 102,6 mln zł. Rok temu kwota ta była niższa i w analogicznym okresie wyniosła 100,5 mln zł.
Od stycznia do czerwca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził 297,6 tys. kontroli osób posiadających zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy. W konsekwencji wydanych zostało 11,7 tys. decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłków chorobowych. Kwota wstrzymanych z tego tytułu zasiłków w I półroczu 2016 r. to 8,1 mln zł.
Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nakłada na Zakład Ubezpieczeń Społecznych również obowiązek obniżenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w przypadku, gdy ustał tytuł ubezpieczenia. Wysokość świadczenia jest ograniczana w tym przypadku do 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju. Z tego powodu w I półroczu 2016 r. obniżono wypłaty o 92,8 mln dla 110 tys. osób.
Kolejnym z powodów ograniczenia wysokości wypłacanego świadczenia chorobowego jest opóźnienie w przekazaniu zwolnienia lekarskiego pracodawcy. Obniżenie to ma miejsce w przypadku niedopełnienia obowiązku dostarczenia płatnikowi zaświadczenia lekarskiego w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania. Świadczenie w kwocie zmniejszonej o 25 proc. wypłacane jest od ósmego dnia niezdolności do pracy do czasu dostarczenia zwolnienia. Ograniczenie to dotknęło w I półroczu 2016 r. 37,1 tys. osób na łączną kwotę 2,2 mln zł.
Łącznie kwota obniżonych i cofniętych świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa od stycznia do końca czerwca 2016 r. wyniosła 102,6 mln zł.
Zgodnie z ustawowym obowiązkiem Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadza kontrolę prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz kontrolę wykorzystywania zwolnień lekarskich.
W I połowie 2016 r. do Oddziałów ZUS w Wielkopolsce wpłynęło 312530 zwolnień lekarskich. Lekarze orzecznicy przeprowadzili 22329 kontroli zasadności zwolnień lekarskich, tzn. prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby. W wyniku tej kontroli wydali 614 decyzji wstrzymujących dalszą wypłatę zasiłku, na kwotę 240729,36 zł.
W przypadku kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich zostało przeprowadzonych 11405 kontroli. W wyniku tych kontroli wydano 335 decyzji odmawiających prawa do zasiłku na kwotę 268154 zł.
Najczęstsze nieprawidłowości zaobserwowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w wyniku prowadzonej kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich to stwierdzenie, iż osoba w czasie zwolnienia lekarskiego u jednego pracodawcy, świadczy pracę na rzecz drugiego pracodawcy lub w ramach własnej działalności gospodarczej, bądź też przedsiębiorca w trakcie zwolnienia wykonuje różne czynności związane z własną firmą.
Zdarzyło się jednak, że pracownik w czasie zwolnienia pojechał na egzotyczne wakacje, a ze swojego pobytu zamieszczał regularne relacje na portalu społecznościowym. Nie uszło to jednak uwadze pracodawcy i poprosił ZUS o przeprowadzenie kontroli. Był też przypadek, gdy w czasie zwolnienia lekarskiego chory, brał udział w zawodach sportowych i dzięki bardzo dobremu rezultatowi, nie udało mu się tego ukryć przed szefem firmy.
Warto podkreślić, że poza Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, prawo do kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich, mają również pracodawcy zatrudniający ponad 20 pracowników.
Marlena Nowicka
regionalny rzecznik prasowy ZUS
w województwie wielkopolskim