Jak pracują oddziały chirurgiczne w Wielkopolsce? Tych zabiegów było najwięcej

W 2022 r. w oddziałach chirurgicznych w Wielkopolsce przeprowadzono prawie 50 tys. operacji. Co drugi pacjent trafił do szpitala z powodu chorób układu pokarmowego. Najczęściej udzielanym świadczeniem jest wycięcie pęcherzyka żółciowego. Statystycznie dochodzi do niego w czasie co dziesiątej hospitalizacji.

Wielkopolski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia przyjrzał się pracy oddziałów chirurgicznych w naszym regionie. Szczególnie interesowały nas oddziały leczące pacjentów w trybie pełnej hospitalizacji. Świadczenia w zakresie chirurgii są udzielane również w trybie hospitalizacji planowej oraz chirurgii jednego dnia. Niektóre zabiegi mogą być realizowane w poradniach specjalistycznych. Analiza dotyczyła oddziałów chirurgii ogólnej, a nie innych, w których również przeprowadza się zabiegi, jak choćby urologia, onkologia czy ginekologia.

Oddziały chirurgiczne oferujące pełną hospitalizację prowadzone są w 38 wielkopolskich szpitalach. W 2022 r. sprawozdały łącznie około 67,9 tys. pełnych hospitalizacji. Spośród nich zabiegiem zakończyło się ponad 49,5 tys. W pierwszym kwartale tego roku było to z kolei 19,2 tys. pobytów w oddziałach i 14,7 tys. hospitalizacji zabiegowych. Od 2019 r. rośnie procentowa przewaga liczby hospitalizacji zabiegowych nad zachowawczymi. Z 71 proc. w 2019 r. przez 73 proc. w ubiegłym roku do 76,5 proc. w pierwszym kwartale 2023 r.

– Od lat monitorujemy pracę oddziałów i zwracamy się do szpitali z prośbą o zmiany, jeśli w oddziałach zabiegowych, wśród których są m.in. oddziały chirurgiczne, jest zbyt dużo hospitalizacji o charakterze zachowawczym, względem zabiegowych – mówi Agnieszka Pachciarz, dyrektor wielkopolskiego oddziału NFZ. – Widzimy oczywiście, że część szpitali przyjmuje w dużej mierze chorych w trybie nagłym. Pozostałe mogą bardziej skupić się na pacjentach przyjmowanych w trybie planowym.

Od 2019 roku najwięcej pobytów pacjentów co roku odnotowuje Szpital Miejski im. F. Raszei w Poznaniu. W 2022 roku odbyło się tu ponad 3,5 tys. hospitalizacji. Na drugim miejscu pod względem liczby pobytów znalazł się Wojewódzki Szpital Zespolony w Kaliszu z niewiele ponad 3 tys. hospitalizacji w 2022 roku, a na trzecim Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Poznaniu, który zaraportował prawie 2,9 tys. hospitalizacji chirurgicznych.

Na dalszych miejscach w 2022 roku znalazły się Szpital Miejski im. J. Strusia w Poznaniu, Szpital w Kole, Wojewódzki Szpital Zespolony w Lesznie, a za nim Szpital Wojewódzki w Poznaniu (pełne zestawienie na końcu tekstu).

W 2022 r. Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w Poznaniu procentowo sprawozdał najwięcej hospitalizacji zabiegowych – ponad 89 proc. spośród wszystkich. Powyżej 80 proc. takich pobytów odnotował też Uniwersytecki Szpital Kliniczny oraz szpitale w: Czarnkowie, Krotoszynie, Szamotułach i Puszczykowie.

Dominują choroby układu pokarmowego

Z jakich powodów są hospitalizowani pacjenci? Zdecydowanie najczęściej są to choroby układu pokarmowego. W 2022 r. pobytów w szpitalu z ich powodów było 33,7 tys., a w pierwszym kwartale tego roku – 9,4 tys. To niemal co drugi powód hospitalizacji ze wszystkich prowadzonych w oddziałach chirurgicznych.

Trafiają do nich również pacjenci leczeni z powodu nowotworów. W ubiegłym roku odnotowaliśmy 8,2 tys. takich hospitalizacji, a w pierwszych trzech miesiącach obecnego – 2,3 tys. Stanowi to 12 proc. wszystkich pobytów. Na kolejnych miejscu pod tym względem znajdują się urazy i zatrucia.

W większości szpitali najczęstszą przyczyną hospitalizacji w oddziale chirurgicznym są choroby układu pokarmowego. Są jednak wyjątki. W Szpitalu w Czarnkowie hospitalizacje pacjentów z chorobami układu pokarmowego stanowiły nieco ponad 20 proc. Najwięcej, bo 40 proc. wszystkich hospitalizacji w 2022 r. nastąpiło z powodu chorób układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej.

Szpitale w Rawiczu i Wągrowcu hospitalizują dużą część pacjentów (29 i 25 proc.) z powodu urazów i zatruć. Centrum Medyczne HCP w Poznaniu i Szpital w Kępnie pośród chorych przyjmuje w oddziałach chirurgicznych dużą grupę pacjentów z chorobami układu moczowo-płciowego. W szpitalach w Kaliszu i Turku niemal co piąta hospitalizacja jest spowodowana chorobami układu krążenia. Z kolei więcej niż co czwarty pobyt w oddziałach chirurgicznych szpitali w Pleszewie, Środzie Wielkopolskiej i poznańskich: Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym oraz Szpitalu Miejskim im. F. Raszei jest związany z leczeniem nowotworów.

Oto najczęstsze zabiegi

Gdyby spojrzeć przez pryzmat najczęściej udzielanych świadczeń – są to zabiegi wycięcia pęcherzyka żółciowego. W ubiegłym roku przeprowadzono ich 7,7 tys., natomiast w pierwszym kwartale tego roku niemal 2,2 tys. Na drugim miejscu znajdują się operacje przepuklin jamy brzusznej z wszczepem (ma on prowadzić do rzadszych nawrotów przepukliny). W 2022 r. wielkopolskie szpitale sprawozdały ich 7,2 tys., a od stycznia do marca tego roku – ponad 2,1 tys. Dwa powyższe zabiegi stanowią ponad 20 proc. wszystkich hospitalizacji na oddziałach chirurgicznych.

Na kolejnych miejscach znajdują się: pobyty z powodu chorób jamy brzusznej, średnie i endoskopowe zabiegi przewodu pokarmowego, leczenie zachowawcze urazów, operacje żylaków czy zabiegi endoskopowe i przezskórne dróg żółciowych i trzustki.

– Odrębnym elementem monitorowania jest zakres udzielanych świadczeń. Są bowiem oddziały chirurgiczne, w których dominują dwa rodzaje zabiegów. Są też jednak takie o zdecydowanie szerszym wachlarzu operacji, co świadczy o umiejętnościach pracujących w nich chirurgów – dodaje Agnieszka Pachciarz, dyrektor WOW NFZ.

Sprawdziliśmy również, ile czasu najczęściej pacjenci spędzają w oddziałach chirurgicznych w trakcie pełnej hospitalizacji. Przeważnie jest to od dwóch do trzech nocy. Średni czas hospitalizacji jest bardzo różny między szpitalami, co bez wątpienia jest obszarem do analizy zarządzających szpitalami oraz ordynatorów oddziałów.

Liczba hospitalizacji w oddziałach chirurgicznych w 2022 r. i pierwszym kwartale 2023 r. (uszeregowana według danych za 2022 r.) oraz procent hospitalizacji zabiegowych:

Zespół Komunikacji Społecznej i Promocji WOW NFZ