Jubileusz Sanepidu

10 października w Młodzieżowym Domu Kultury w Pile odbyła się uroczystość z okazji obchodów 60-lecia Państwowej Inspekcji Sanitarnej i 95-lecia Służb Sanitarnych w Polsce. Była to okazja do przedstawienia historii Sanepidu oraz wręczenia pamiątkowych albumów pracownikom Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Pile. Uroczystościom towarzyszyła wystawa fotograficzna, dzięki której można było porównać warunki pracy na przestrzeni 60 lat istnienia Inspekcji Sanitarnej w Grodzie Staszica.

Historia Państwowej Inspekcji Sanitarnej rozpoczęła się po I wojnie światowej, gdzie wraz z ukonstytuowaniem się władz państwowych, rozpoczęto tworzenie struktur odpowiedzialnych za bezpieczeństwo zdrowotne i życie ludzi, z uwagi na szalejące w powojennej Europie epidemie i zarazy oraz katastrofalną sytuację sanitarną.  W listopadzie 1918 r. powstaje Państwowy Centralny Zakład Epidemiologiczny (PCZE), jako zakład badawczy i laboratorium zajmujące się metodami zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych u ludzi.

W styczniu 1919r. zostaje powołane Ministerstwo Zdrowia Publicznego, do którego zadań należało między innymi zwalczanie chorób przewlekłych zakaźnych. 19 lipca 1919 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę pod nazwą Zasadnicza Ustawa Sanitarna. Był to dokument stanowiący podwalinę całej organizacji Służby Zdrowia, zarówno profilaktycznej, sanitarnej jak i naprawczej.

W 1923 roku Państwowy Centralny Zakład Epidemiologiczny zostaje przekształcony w Państwowy Zakład Higieny (PZH), który w swej działalności łączy zadania sanitarne z działalnością badawczą. Instytucja ta, działa obecnie, jako Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny. Do roku 1939 powstało 13 filii terenowych PZH.

II wojna światowa to czas dramatycznego spadku poziomu bezpieczeństwa ludności w zakresie sanitarno – epidemiologicznym oraz degradacja i wyniszczenie istniejących już instytucji. Powstałe w 1945 roku Ministerstwo Zdrowia opierało się na działalności doraźnej wykonywanej przez tak zwane Kolumny Sanitarne, które odpowiadały za akcje przeciwepidemiczne na poziomie regionalnym i lokalnym, prowadzące do ograniczania szerzenia się chorób zakaźnych i zwalczania ognisk już istniejących. Mocą uchwały Prezydium Rządu nr 27/52 z dnia 2 II 1952 r. filie PZH zostają przekształcone w stacje sanitarno– epidemiologiczne. Powstaje wówczas 13 Wojewódzkich Stacji Sanitarno – Epidemiologicznych (wraz z powstającymi również stacjami powiatowymi). Ich zadaniem był nadzór bieżący i akcje sanitarno– porządkowe.

W roku 1954 Dekretem z dnia 14 sierpnia utworzono Państwową Inspekcje Sanitarną. Dekret przewidywał, że zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest wykonywanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, zapobieganie powstawaniu chorób zakaźnych i zawodowych oraz zwalczanie tych chorób i popularyzowanie zasad higieny.

W wyniku reorganizacji struktury służby zdrowia z dniem 1-go stycznia 1952 r. działalność rozpoczyna Miejska Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Pile. Była ona jedną z pierwszych placówek tego typu w Polsce. Przyczyną jej utworzenia były zanotowane w okolicy wysokie wskaźniki zapadalności na niektóre choroby zakaźne, zwłaszcza dury, czerwonkę, chorobę Heinego – Medina i błonicę.

Wyposażenie Stacji było początkowo bardzo skromne, pracownicy uporządkowali podwórko, naprawili płoty, doprowadzili do stanu używalności pomieszczenia na zwierzętarnię, oczyścili piwnice w przyległych ruinach na magazyn Stacji. Wszystko to działo się w Pile przy ul. Okrzei 8.Od momentu otwarcia do 1961r. działały trzy pracownie: bakteriologiczna, higieny żywności i higieny komunalnej. W kolejnych latach Stacja została zaszeregowana do IV typu laboratoryjnego w schemacie organizacji Stacji Sanitarno – Epidemiologicznych, stan zatrudnienia wynosił 31 osób. W tym czasie działały następujące pracownie: bakteriologiczna, higieny żywienia i żywności, mikrobiologii żywności, higieny komunalnej i ochrony powietrza atmosferycznego, higieny pracy.  W 1975r. w wyniku zmian administracyjnych kraju, powstała w Pile Wojewódzka Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna. Z chwilą utworzenia WSSE w Pile, Miejska Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna zostaje przekształcona w Terenową Stację Sanitarno– Epidemiologiczną w Pile.

Po kolejnych przekształceniach w 1999r. placówka przyjęła nazwę Powiatowej Stacji Sanitarno — Epidemiologicznej w Pile. W 2002r. Powiatowa Stacja przeniosła się do budynku po byłym Szpitalu przy Al. Wojska Polskiego 43. Po reorganizacji stała się stacją typu laboratoryjnego. W skład Oddziału Laboratoryjnego wchodzi Laboratorium Badania Wody i Gleby oraz Laboratorium Mikrobiologii i Parazytologii. W celu zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego powiatu Powiatowa Stacja sprawuje również nadzór nad warunkami: higieny środowiska, higieny pracy w zakładach pracy, higieny procesów nauczania i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji, zdrowotnymi higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku, higieniczno – sanitarnymi placówek ochrony zdrowia. Inicjowana i organizowana jest także działalność oświatowo – zdrowotna w celu kształtowania w społeczeństwie postaw i zachowań zdrowotnych.

Od 2007 r. do dnia dzisiejszego funkcję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Pile pełni mgr Danuta Kmieciak.

(SE)