Wyśmienite połączenie świata literackiej sztuki i kryminalnych tematów

Pod patronatem Tętna Regionu

IV Festiwal Kryminału „Kryminalna Piła” 2016, zorganizowany przez Szkołę Policji w Pile i Regionalne Centrum Kultury w Pile, na cztery dni zamienił Piłę w stolicę tego popularnego gatunku literackiego.

Po raz kolejny mieszkańcy miasta i słuchacze szkoły policyjnej, dzięki pomysłowości inspiratora i głównego organizatora Festiwalu, Leszka Koźmińskiego, na co dzień podinspektora Policji, pełniącego funkcję zastępcy kierownika Zakładu Służby Kryminalnej Szkoły Policji w Pile, mieli niepowtarzalną okazję uczestniczenia w spotkaniach autorskich z ciekawymi pisarzami.

– Największym zainteresowaniem cieszył się wieczór z Januszem Leonem Wiśniewskim, który promował niezwykle interesującą książkę „I odpuść nam nasze…”. W tytule tym zabójstwo genialnego polskiego muzyka jazzowego, Andrzeja Zauchy, stało się inspiracją do stworzenia opowieści o miłości, rozpaczy i zazdrości. Historii o tym, jak miłość może doprowadzić do zbrodni. Książka Janusza Leona Wiśniewskiego to opowieść o tym jak silne mogą być emocje i do czego może się posunąć zraniony człowiek. Odrębna grupa spotkań poświęcona była autorom popularnej w naszym kraju kryminalnej kolekcji powieściowej „Czarna Seria”. Czytelnicy mogli poznać męską twarz serii w osobie PM Nowaka i kobiecą twarz serii z udziałem Joanny Opiat-Bojarskiej i Marty Zaborowskiej. Młodzi pisarze opowiadali przede wszystkim o swoich zmaganiach z wymaganym realizmem książek kryminalnych, które powstają przy licznym współudziale konsultantów i ekspertów, a także o pomysłach na kolejne tytuły wydawnicze – mówi organizator  Leszek Koźmiński.

Tradycyjnie, jak co roku, uczniowie pilskich szkół mieli także szansę wzięcia udziału w wyjątkowej kryminalnej grze miejskiej, w której role aktorów, tworzących zagadkę do rozwiązania, odgrywali wykładowcy Zakładu Służby Kryminalnej Szkoły Policji w Pile. Młodzi adepci sztuki śledczej tym razem musieli rozwikłać zagadkę zaginięcia młodej pilanki, która nie wróciła do domu po koncercie rockowym. Podczas zabawy musieli wykazać się umiejętnością zdobywania informacji, ich weryfikowania i łączenia w całość. Dodatkowym atutem gry była rola prewencyjna, wsparta materiałami otrzymanymi od Fundacji ITAKA Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych. Zwycięską drużyną okazał się zespół dziewcząt z Gimnazjum Nr 5 w Pile.

Interesującą przygodą intelektualną było spotkanie z prokurator Małgorzatą Ronc, mającą w swoim dorobku prawniczym prowadzenie spraw zabójców: Mariusza Trynkiewicza i Henryka Murusia. Uczestnicy spotkania mieli rzadką możliwość wysłuchania uwag i spostrzeżeń o trudnej, wymagającej pracy prokuratura przy tak głośnych i wstrząsających sprawach. Nie obyło się też bez licznych wzmianek o udanej współpracy bohaterki książki „Prokurator, która się nie bała” z policjantami.

– Niecodziennym wydarzeniem podczas IV Festiwalu Kryminału była wizyta norweskiego autora powieści kryminalnych, Jørna Lier Horsta. To pisarz tłumaczony na wiele języków, mający za sobą ponad 20-letnią służbę w policji norweskiej. Był on gościem komendanta Szkoły Policji w Pile, insp. Piotra Leciejewskiego. Zwiedził Szkołę i podczas spotkania autorskiego otrzymał z jego rąk specjalne wyróżnienie za wysoki artystyczny poziom, etyczną wrażliwość i merytoryczną wiarygodność w kreowaniu literackiego obrazu służby policjanta kryminalnego. Z zaciekawieniem można było wysłuchać zwierzeń na temat łączenia pasji literackiej ze służbą śledczą, pracy policjantów norweskich, specyfiki przestępczości krajów skandynawskich. Horst zdradził też zasady dobrego śledztwa, którego celem jest zawsze prawda faktów i ujęcie przestępcy – dodaje Leszek Koźmiński.

Podczas Kryminalnej Piły 2016 ponownie wybrano najlepszą polską miejską powieść kryminalną. Jury konkursowe pod przewodnictwem prof. Wojciecha Burszty uznało, że najlepszym tytułem w roku 2015 była powieść Maurycego Nowakowskiego „Plagiat”. Laureat nagrody Kryminalnej Piły, ufundowanej przez Prezydenta Piły Piotra Głowskiego (w wysokości 5 tys. zł i okolicznościowego dyplomu oraz statuetki) w książce tej ciekawie i udanie wplata w intrygę kryminalną tematykę kulturalną, co jest rzadkością w polskim kryminale. Jednocześnie – co było decydujące dla pilskiej Nagrody – autor dotyka żywej tkanki miejskiej. Współczesny Wrocław, europejska stolica kultury, w nagrodzonej powieści przedstawione zostaje panoramicznie, jako miasto „nieoczywiste”, pełne zapętleń i ukrytych konfliktów. Autor dokonuje wnikliwej krytyki – by nie rzec: dekonstrukcji – założeń i praktyki przyjętej przez Wrocław, strategii promocji miasta, jako miejsca otwartego na kulturę, inność, dialog międzykulturowy, co nabiera szczególnej wagi w odniesieniu do ostatnich aktów nietolerancji, które miały miejsce w mieście nad Odrą. Śmiało można powiedzieć, że w takiej wizji literackiej Wrocław odgrywa rolę lustra, w którym odbija się współczesna Polska. Na uwagę Jury zasłużył także główny bohater powieści. Dziennikarz śledczy, Marcin Faron. To nie płaska i jednowymiarowa postać, lecz iskrząca ideami i uczuciami osobowość, dla której niezależność i bezkompromisowość jest nie przywilejem, ale nakazem moralnym. „Plagiat” Maurycego Nowakowskiego to powieść artystycznie dojrzała, literacko dopracowana, stanowiąca na coraz bogatszym rynku wydawniczym rzecz nowoczesną i wzbogacającą gatunkową epopeje kryminału. I jak przystało na książkę laureata Kryminalnej Piły, to powieść, w której przebiegająca ulicami miasta intryga trzyma w napięciu do końca.

Komendant Szkoły insp. Piotr Leciejewski uhonorował także, w postaci statuetki i pamiątkowego dyplomu, znakomitą autorkę Katarzynę Bondę, w uznaniu jej etycznej wrażliwości historycznej, merytorycznej wiarygodności w kreowaniu literackiego obrazu służby policjanta kryminalnego oraz za promowanie Szkoły Policji w Pile w świecie sztuki pisarskiej.

Festiwalowi Kryminału towarzyszyły jedyne w swoim rodzaju warsztaty kryminalistyczne, prowadzone przez wykładowców Szkoły Policji w Pile, podkom. Pawła Leśniewskiego i asp. Marcina Mańczaka, którzy wraz ze znakomitym pisarzem kryminałów, Mariuszem Czubajem, konfrontowali fikcję literacką tworzoną przez początkujących autorów z wiedzą i praktyką kryminalistyczną. Przez moment więc przyszli twórcy kryminalnego gatunku zamienili się w bohaterów swoich książek, wyszukując śladów i informacji o zbrodniach, niczym papierowi bohaterowie spod znaku policyjnej służby śledczej.

Czwarta odsłona Festiwalu Kryminału „Kryminalna Piła” 2016 uznana została przez jej uczestników za najlepszą z dotychczasowych edycji, stanowiąc po raz kolejny wyśmienite połączenie świata literackiej sztuki i kryminalnych tematów.  Gratulujemy organizatorom tego wyjątkowego Festiwalu. Do zobaczenia za rok.

Sebastian Daukszewicz