Rusza inicjatywa odbudowy Kalwarii Ujskiej w wymiarze historycznym!

Wielu z nas nie zna lub nie docenia historii naszego regionu, a często jest ona imponująca. Miasto Ujście jest jednym z najstarszych w Polsce, łączy się z historią początków państwa polskiego, jako gród i twierdza graniczna, datowana na XI-XII wiek, któremu prawa miejskie nadał w 1413 r. król Władysław Jagiełło. Sama Kalwaria Ujska powstała na przełomie XIX i XX wieku dzięki lokalnym i okolicznym mieszkańcom jako manifest polskiego ducha oporu oraz tożsamości narodu polskiego i katolicyzmu. Przez lata swojej świetności jednała pielgrzymów z terenów Polski i Niemiec. Niestety, podczas II wojny światowej została doszczętnie i celowo zniszczona przez nazistów. Był to jeden z przejawów represji, jakich doświadczyli Polacy i Kościół katolicki w okupowanej Wielkopolsce. Obecnie z całego, monumentalnego obiektu pozostał jedynie park z pięknym drzewostanem.

Dnia 12 lutego, a więc kilka dni temu w na plebanii przy kościele  pw. św. Mikołaja w Ujściu odbyło się pierwsze robocze spotkanie, na którym została omówiona koncepcja projektu odbudowy Kalwarii w Ujściu, w tym odtworzenie w wymiarze historycznym pierwotnych stacji Męki Pańskiej i pozostałych obiektów sakralnych. Przewidywany budżet projektu to ok. 8-10 mln zł, przewidziane jest aplikowanie o środki pomocowe, w tym z Unii Europejskiej.

Na tym etapie – już w marcu 2020 rozpoczną się wyprzedzające prace archeologiczne tzw. „geo-radarem”, a już w kwietniu-maju br. wejdą na teren Kalwarii pierwsi archeolodzy. Projekt, który był omawiany na spotkaniu, będzie realizowany na wysokim poziomie, z zaproszeniem świata artystycznego do współpracy i do udziału w przedsięwzięciu.

Przewiduje się: prace budowlane związane z odtworzeniem obiektów Kalwarii, odtworzenie i zagospodarowanie parku Kalwarii, wpisanego do rejestru zabytków byłego województwa pilskiego pod pozycją nr A 787, budowa, remont, adaptacja i wyposażenie dodatkowej infrastruktury Kalwarii, w tym pełniącej funkcje dydaktyczne, ekologiczne, turystyczne, edukacyjne w obszarze historycznym, religijnym i przyrodniczym.

Ponadto projekt zakłada adaptację i wyposażenie sali multimedialnej obecnego Domu Kultury w Ujściu (obiekt bezpośrednio graniczący z Parkiem Kalwarii), inwestycję w treści cyfrowe, w tym dedykowana aplikacja na urządzenia mobilne, informacyjna, wielojęzyczny przewodnik po Kalwarii i innych zabytkach miasta Ujście.

W ramach projektu z założenia będą zapewnione koszty utrzymania i konserwacji obiektów Kalwarii w okresie trwania projektu, w tym oświetlenia terenu i obiektów sakralnych, monitoringu elektronicznego oraz opracowanie materiałów dydaktycznych, konferencyjnych, szkoleniowych, wpisujących się w tło historyczne, turystyczne i religijne.

Inwestorem projektu jest obecnie parafia w Ujściu, na której terenie znajduje się Kalwaria. W kolejnym etapie inwestycyjnym przewiduje się utworzenie podmiotu celowego i realizowanie projektu na zasadach partnerstwa publiczno-prywatnego, w ramach którego będą uczestniczyły m.in. parafia jako właściciel gruntu, jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa i osoby prywatne.

W projekt zaangażowano już ekspertów. A są nimi prof. Magdalena Swaryczewska, architekt z Krakowa, członkini Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata,  prof. dr hab. Piotr Urbański (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu), prof. dr hab. Artur Różański (Wydział Archeologii UAM). Już na wiosnę rozpoczną się pierwsze badania archeologiczne, które będą realizowane w ramach prac magisterskich i doktorskich. W projekt zaangażowanych jest także wielu innych wybitnych ekspertów z obszarów historii, archeologii, kształtowania terenu i krajobrazu, architektów i artystów, specjalistów od technologii szkła oraz doświadczony koordynator.

Inicjatywa ma nie tylko wymiar religijny, podobny do podniesienia w 2018 r. sanktuarium w Skrzatuszu do rangi bazyliki mniejszej, ale także historyczny i promocyjny. Odzyskanie Kalwarii Ujskiej dla kultury, historii i krajobrazu znacząco podniesie potencjał turystyczny regionu – województwa, powiatu, doliny Noteci i samego miasta Ujścia. Wpisuje się efektywnie w inne inwestycje, w tym w budowę w bliskim sąsiedztwie trasy S-11, system transportu rzecznego „portu Ujście” (ujście Gwdy do Noteci) oraz rekreacyjnej żeglugi śródlądowej.

Przewidywani Partnerzy Projektu: Minister Kultury, Wojewoda Wielkopolski i Wojewódzki Konserwator Zabytków, Marszałek Województwa Wielkopolskiego, Starosta Pilski, Burmistrz Miasta i Gminy w Ujściu, Prezydent Miasta Piły, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Telewizja ASTA, Webtom.pl, „Tętno Regionu”, „Ujskie Sprawy”, nadto przewidywane jest objęcie projektu Patronatem Narodowym.

Zapraszamy na stronę  http://www.kalwariaujscie.pl

Sebastian Daukszewicz