Sądowe ustanowienie rozdzielności majątkowej

Jesteśmy małżeństwem od ponad 30 lat, wszystkie nasze dzieci są już pełnoletnie. Nasz związek nie układa się dobrze od wielu lat, ale nie zależy mi na rozwodzie, a z pewnych powodów być może nie byłoby to dla mnie najlepsze rozwiązanie. Mój mąż od wielu lat cierpi na chorobę alkoholową. Z tego powodu tracił kolejne podejmowane przez siebie prace, a od wielu lat jest już na rencie. Obecnie przebywa w więzieniu, ale jesienią ma opuścić zakład karny i wrócić do normalnego dla siebie funkcjonowania. Wiem, że nie ma innego wyjścia, ale przeraża mnie ta perspektywa. Teraz mam spokój, ale wkrótce to może radykalnie się zmienić. Najbardziej obawiam się tego, że mój mąż wróci do picia i zaciągania kolejnych pożyczek w parabankach. Mój mąż nie potrafi się oprzeć kolejnym ofertom pożyczek i z reguły z wielką ochotą zaciąga kolejne, aby później wszystko przepić. Teraz, gdy był w więzieniu to mieliśmy spokój, ale normalnie non stop otrzymujemy listy od windykatorów, kancelarii prawnych, sądów czy nawet już komorników. Boję się, że przez jego postępowanie wszystko stracimy, a rozwód jest dla mnie ostatecznością. Co mogę zrobić w tej sytuacji?

Halina z ok. Piły

Jeżeli wyklucza Pani złożenie pozwu o rozwód, a niemożliwym wydaje się być przekonanie męża do ustanowienia rozdzielności majątkowej u notariusza, być może konieczne okaże się skierowanie sprawy do sądu. Zgodnie bowiem z art. 52 § 1 k.r.o. z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Przez „ważne powody” należy rozumieć wystąpienie takich okoliczności, które powodują, iż dalsze istnienie ustawowej wspólności małżeńskiej pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków.

Najpowszechniejszym ważnym powodem jest separacja faktyczna małżonków, która skutkuje trwałym zerwaniem wszelkich stosunków majątkowych stron i brakiem możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych. We wniosku należy wskazać, iż od dawna nie prowadzą Państwo wspólnego gospodarstwa domowego, nie konsultują ze sobą decyzji mających wpływ na Państwa sytuację finansową i nie ma Pani możliwości wspólnego podejmowania decyzji z mężem.

Ponadto za ważne powody można uznać również trwonienie przez jednego z małżonków wspólnego dorobku lub jego niegospodarność, a także zagrożenie prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego w celu zaspokojenia wierzyciela jednego z małżonków. Takie postępowanie nie może jednak prowadzić do pokrzywdzenia wierzycieli męża. Warto wskazać, że mąż jest alkoholikiem i przeznacza na alkohol bardzo dużo środków pieniężnych i w tym celu zaciąga kolejne pożyczki bez Pani wiedzy i zgody.

Co do zasady, rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. Jednakże w wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Rozwiązanie to ma na celu ochronę jednego z małżonków przed negatywnymi skutkami działania drugiego z nich. W praktyce zdarza się bowiem, iż jeden z małżonków bez zgody i wiedzy drugiego z nich zaciąga poważne zobowiązania finansowe. Wydaje się, że być może u Państwa i taka sytuacja wystąpiła. Ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, a zatem przed zaciągnięciem niekorzystnych dla drugiego małżonka zobowiązań finansowych umożliwi mu uwolnienie się od nich.

Jeżeli jest Pani w trudnej sytuacji finansowej warto jest również złożyć stosowny wniosek o zwolnienie z kosztów postępowania sądowego, a także o ustanowienie dla Pani pełnomocnika z urzędu.

Agnieszka Przeworek-Rataj

Radca Prawny

*Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym dziale mają jedynie charakter informacyjny i nie mogą być traktowane jako porada prawna w żadnej konkretnej sprawie.